Depresija je kompleksan mentalni poremećaj sa različitim simptomima, vrstama i metodama lečenja. Evo pregleda simptoma, vrsta depresije, dostupnih testova i načina lečenja:
Simptomi depresije:
- Raspoloženje: Stalna tuga, osećaj praznine, osećaj beznadežnosti.
- Gubitak interesa: Gubitak interesa za aktivnosti koje su vas ranije veselile.
- Umor: Izražen umor i manjak energije.
- Problemi sa snom: Problemi sa spavanjem, uključujući nesanicu ili prekomerni san.
- Promene u apetitu i težini: Gubitak apetita i gubitak telesne mase, ili prejedanje i dobijanje na težini.
- Problemi sa koncentracijom: Poteškoće sa koncentracijom, pamćenjem i donošenjem odluka.
- Osećaj bezvrednosti i krivice: Osećaj vlastite bezvrednosti i krivice, često bez racionalnog razloga.
- Osećaj beznadežnosti: Pesimizam i nedostatak vere u poboljšanje.
- Izolacija: Povlačenje od porodice i prijatelja, osećaj usamljenosti.
- Fizički simptomi: Fizički problemi kao što su bolovi u telu, glavobolje i gastrointestinale smetnje.
- Samoubilačke ili samopovredne misli: Misli o samopovređivanju ili samoubistvu zahtevaju hitnu profesionalnu pomoć.
Vrste depresije:
- Velika depresija (Majorski depresivni poremećaj): Teška depresija koja traje najmanje dve nedelje i značajno utiče na svakodnevni život.
- Distimija (Hronična depresija): Blaga, ali hronična depresija koja može trajati najmanje dve godine.
- Bipolarni poremećaj (Manična depresija): Kombinacija depresivnih i maničnih epizoda.
- Sezonski afektivni poremećaj (SAD): Depresija koja se obično javlja tokom zimskih meseci zbog nedostatka svetla.
- Psihotička depresija: Kada klasični simptomi depresije (tuga, apatija) prate psihoze poput halucinacija i deluzija.
Testovi za depresiju:
- Beckova skala depresije: Upitnik koji pomaže proceniti ozbiljnost simptoma depresije.
- Hamiltonova skala depresije: Procenjuje različite aspekte depresije, uključujući raspoloženje, anksioznost, san i druge.
- Klinički intervju: Psihijatar ili psiholog može izvesti klinički intervju i proceniti prisustvo i težinu depresije.
Lečenje depresije:
- Psihoterapija: Kognitivno-bihevioralna terapija (KBT) i terapija zasnovana na šemama su često korišćene forme psihoterapije.
- Farmakoterapija: Antidepresivi mogu biti propisani od strane lekara. Vrsta i doza lekova se određuju individualno.
- Podrška porodice i prijatelja: Važan deo lečenja je podrška bližnjih.
- Promene u načinu života: Zdrava ishrana, redovna fizička aktivnost i upravljanje stresom mogu pomoći.
- Elektrokonvulzivna terapija (ECT): Teži slučajevi depresije mogu zahtevati primenu ECT-a.
Lečenje depresije treba da bude individualno prilagođeno, a važno je sarađivati sa lekarom ili psihijatrom kako biste odabrali najodgovarajući pristup lečenju. Depresija je lečiva i sa podrškom i brigom možete postići pozitivne rezultate. Ako sumnjate da patite od depresije, nemojte oklevati da potražite stručnu pomoć.
Upitnik (PHQ-9) alat za procjenu i praćenje simptoma depresije
PHQ-9 (Patient Health Questionnaire-9) je standardizirani samoprocjenjivački upitnik koji se koristi za procjenu i praćenje simptoma depresije kod pacijenata. Ovaj upitnik se često koristi u kliničkoj praksi i istraživanjima kako bi se identificirali i pratili simptomi depresije. Sastoji se od devet pitanja koja ocjenjuju različite aspekte emocionalnog i fizičkog stanja pacijenta.
Najbolji savjeti za ublažavanje depresije
Društvo i druženje mogu biti vrlo korisni u ublažavanju simptoma depresije. Evo nekoliko savjeta kako to postići:
Na što utječe prekomjerni i neurotični kortizol?
Kortizol je hormon koji se proizvodi u nadbubrežnim žlijezdama i igra važnu ulogu u tijelu. Kortizol ima mnoge funkcije, uključujući regulaciju metabolizma, smanjenje upale, podršku imunološkom sustavu te povećanje razine energije tijekom stresnih situacija. Međutim, prekomjerni i kronični stres može dovesti do problema s regulacijom kortizola, što može imati ozbiljne negativne učinke na tijelo i um. Evo kako prekomjerni i neurotični kortizol utječu na organizam:
Postporođajna depresija
Postporođajna depresija je oblik kliničke depresije koji se javlja kod nekih žena nakon porođaja. Ovaj tip depresije može utjecati na majku tijekom prvih mjeseci nakon rođenja djeteta. Simptomi, dijagnoza i liječenje postporođajne depresije mogu varirati od osobe do osobe, ali uobičajeni su sljedeći aspekti:
Simptomi:
Kako spriječiti da kronični stres doslovno uništi imunitet?
Kronični stres može značajno utjecati na imunološki sustav i povećati rizik od bolesti i infekcija. Smanjenje kroničnog stresa može poboljšati imunološku funkciju. Evo nekoliko koraka koje možete poduzeti kako biste spriječili da kronični stres doslovno uništi imunitet:
Dobrobiti omege 3
Omega-3 masne kiseline su esencijalni nutrijenti koji pružaju brojne prednosti za ljudski organizam. Evo detaljnog opisa zašto je omega-3 dobra za ljudsko zdravlje:
Koji su znakovi da smo pod stresom?
Stres je normalna reakcija na izazove i pritisak, ali može postati problem ako postane hroničan ili suviše intenzivan. Znakovi stresa mogu varirati od osobe do osobe, ali postoje neki zajednički fizički, emocionalni i ponašajni znakovi koji ukazuju na prisustvo stresa. Evo nekih uobičajenih znakova da ste pod stresom:
Fizički znakovi stresa:
Koji su uzroci depresije, zašto sam depresivan?
Depresija je kompleksno mentalno stanje koje može biti uzrokovano različitim faktorima i često nema jednostavan odgovor. Depresija se razvija iz kombinacije genetskih, bioloških, psiholoških i okolinskih faktora. Evo nekoliko ključnih uzroka depresije: